Alzheimer en een nietige mondbacterie

’Beginnen Alzheimer en reuma met een ontstoken gebit?’, aldus de kop boven een artikel recent in de Volkskrant. Het verband tussen tandvleesontstekingen en ziekten (zoals reuma, dementie, hart- en vaatziekten en diabetes) lijkt steeds duidelijker te worden, doordat het erop wijst dat mondbacteriën de boel ontregelen. Dit gebeurt natuurlijk zodra het tandvlees begint te ontsteken, de bacteriën zich vermenigvuldigen en de kans aangrijpen de bloedbanen binnen te dringen.

Dat de destructieve bactierie Porphyromonas Gingivalis (PG) meestal betrokken is bij parodontitis, is al bekend. Door het afnemen van een bacteriologisch onderzoek bij de patiënt, kan er gekeken worden hoeveel van deze bacteriën aanwezig zijn in de mond. Maar is het nou alleen de bacterie die systemische ziekten kan veroorzaken of zijn het de eiwitten van de bacterie? Of speelt ook de verstoring van het enzym (eiwit) actief-MMP-8 een rol?

Voor Alzheimer is aangetoond dat de overdracht van zenuwgeleiding in de hersenen geblokkeerd wordt door ophopingen van een substantie (amyloid). Aangetoond is recent dat bactierie Porphyromonas Gingivalis (PG) eiwitten afscheidt (gingipains) die daar mede voor verantwoordelijk zijn.

Het actieve enzym(eiwit) MMP-8 is in staat om te werken als een enzym dat schade kan aanrichten. Er is aangetoond dat actief MMP-8 een invloed heeft op een aantal chronische inflammatoire aandoeningen (ontstekingen), zoals reuma, luchtwegaandoeningen, chronische huidziektes en systemische ontstekingen (Dejonckheere et al,2011), maar ook bij hart- en vaatziekten en suikerziekte (diabetes mellitus). Echter a-MMP-8 wordt ook geproduceerd bij ontstoken tandvlees in de mond. Feitelijk is het mede samen met andere eiwitten/cytokines de oorzaak voor de tandvleesontsteking. De ernstige vorm van tandvleesontsteking is parodontitis een situatie waarbij zelfs botafbraak is opgetreden (Noack, et al., 2017).

Bij een hoog niveau aan a-MMP-8 Ng/ml is op dat moment een actief afbraakproces gaande. Het enzym kan nu schade aanrichten in de onderliggende weefsels in de mond. En bacterien met schadelijke eiwitten kunnen de bloedbaan in gaan.

Of de bacterie nou een rol speelt of de eiwitten van de bacterie, levensfactoren spelen ook een rol bij een ontstoken gebit. Het goed onderhouden van de tanden en kiezen is natuurlijk het belangrijkst om ontsteking van het tandvlees te voorkomen. Door regelmatig de mondhygiënist of tandarts te bezoeken, kan er voor worden gezorgd dat de patiënt een goede mondgezondheid behoudt.

Maar waarom screenen we niet op het a-MMP-8 enzym, het enzym wat weefselafbraak in de mond kan veroorzaken en in verband staat met verschillende ziekten? We meten nu alleen de DPSI met een pocketsonde en geven de patiënt een getal. Feitelijk wordt de reeds doorgemaakte schade vastgesteld en krijgt een nummer/getal.Maar we weten niet of de patiënt actief ziek is of ziek gaat worden, of is de patiënt op het moment van screening vrij van ziekteverschijnselen in de mond. Dat geldt min of meer ook voor de algehele gezondheid.

Met een eenvoudige parodontale enzymtest, die binnen 5 minuten een uitslag geeft, meten we of het a-MMP-8 enzym actief is in de mond. Wanneer de activiteit hoog is, is extra parodontale zorg bij de mondhygiënist nodig.

Ook bij mensen met DPSI A, kan het actieve a-MMP-8 enzym verhoogd zijn. Als er geen aanwijzingen in de mond zijn die dit kunnen verklaren is het raadzaam de patient naar zijn huisarts te verwijzen voor nader onderzoek. Wellicht een medische onderliggende oorzaak, zoals ( een beginnende)Diabetes Mellitus kan de oorzaak zijn! Waarom wachten we totdat de patiënt “opeens” in een DPSI B/C terechtkomt en “ziek” is? We willen het risico op Alzheimer toch teniet doen?